kuzgun dedi ki, kuzgundediki

Tolkien’den bahsederken onun hakkında pek çok sıfat sıralamak mümkün: öğretmen, dilbilimci, mitoloji uzmanı, şair ve tabii ki yazar. Bu çok yönlülüğün yanında yıllardır üzerinde durulmayan ve hak ettiği ilgiyi görmeyen bir yeteneği daha var: Çizerlik.

 

Resimle olan ilişkisi belki de bizim onu tanıdığımız tüm özelliklerinden daha eskil temellere dayanıyor. Hobbit yayımlandığında, resim konusunda 30 yıllık bir deneyime sahip olan Tolkien için çizim yapmak hobiden daha fazlasıydı.

1920—1945 yılları arasında neredeyse her aralık ayında Noel Baba’nın ağzından çocuklarına mektuplar yazıp, hikâyeciliğini kendi çizdiği Noel Baba ve kutup ayısı resimleriyle tamamlaması, onun resme olan düşkünlüğünün bir göstergesi. Kaligrafi tutkusu bu konuda küçük bir ipucu veriyor olsa da, tüm dünyada milyonlara ulaşan bir yazarın, sıradışı ve kolayca ayırt edilebilecek çizimlerinin çok az insan tarafından bilinmesi bir kayıp olarak görülebilir.

 

Ancak birkaç yıl önce Tolkien’in hiç bilinmeyen çizimlerinin bulunmasıyla hem okurların hem de sanatçının bu yöndeki kaderi değişti. Tolkien üzerine sayısız kitap yazan, resim derlemelerini de üstlenen ve İthaki’nin yayımladığı J.R.R. Tolkien’den Hobbit Resimleri kitabının yazarları olan Tolkien uzmanları Wayne G. Hammond ve Christina Scull’ın belirttikleri gibi; “eleştirmenlerin çoğu; illüstrasyonlardan bahsettiklerinde olumlu şeyler söylüyorlar, Tolkien’in zengin hayal gücünü yansıtan heyecan verici ve hatta ‘ham’ ve ‘titiz’ illüstrasyonlarından ve ayrıntılara verdiği önem ile tutarlılığından ötürü tebrik ediyorlardı.”

 

“Topraktaki bir oyukta bir Hobbit yaşardı,” bizim yaşadığımız dünyaya, Orta Dünya’nın kapısını açan ve pek çok insanı Tolkien’le tanıştıran ilk cümle oldu. Bu cümle Tolkien’in hayal dünyasının, kurgularının, yarattığı evrenin anahtarıydı. Kitabın, bir profesör olan yazarı da bunu tam olarak ne zaman yazdığını hatırlamıyordu, hatırladığı şey ise bu cümleyi bir sınav kâğıdının üzerine karaladığıydı.

 

J.R.R. Tolkien’den Hobbit Resimleri ise “Bu kitabın, haritalar da eklenecek olursa, resimlendirilmesine gerek yok. Bu haliyle gayet iyi ve 5 ila 9 yaş arasındaki her çocuğa hitap edecektir,” cümlesiyle açılıyor. Bu söz, Tolkien’in kitabın yayımlanması için gönderdiği yayınevi sahibinin 10 yaşındaki oğluna ait. Bu destansı çocuk masalının bir çocuk tarafından onaylanması, kitabın gidişatı için önemli bir dönüm noktası olabilir ama çizimler için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Yayımcının da masrafları kısmak için desteklediği bu durumun gerçekleşmesine, kitabın kendi tasarladığından farklı olmasına izin vermeyecek kişi elbette ki Tolkien’di. Kendisi kitabı ve yaptığı çizimleri bir bütün olarak görüyordu ve beraber basılmalarını istiyordu. Bu çocuksu tutkusu ve kitabına olan inancı sayesinde, yayımcının fikrini değiştirmek amacıyla daha iyi çizimler yapmak için kollarını sıvadı. Mütevazı inatçılığı ve çizimlerinin başarısı sonucunda ilk Hobbit baskısı; öykünün resmedildiği on adet siyah beyaz resimle basıldı. Bu resimlere, kitapta kritik öneme sahip olan harita çizimleri eşlik etti. Bununla da yetinmeyen yazar, boydan boya sıradağların olduğu şömiz çizimini ve ejderha çizimleriyle rün motiflerinin süslediği cilt tasarımını yaptı. Kitabın ikinci baskısında ise Tolkien’in kitap basıldıktan sonra çizdiği ve ilk işlerine göre çok daha başarılı olan renkli resimler eklendi.

 

J.R.R. Tolkien’den Hobbit Resimleri kitabı; bu resimlerin yapım ve basım öykülerinin yanı sıra, onların teknik gelişimlerini inceleyen; taslaktan gerçek bir resme doğru olan yolculuklarını detaylı bir biçimde inceleyerek, bazıları ilk kez basılan 106 çizimle okuyucu karşısına çıkıyor.Hiç bilmediğimiz bir diyarın tanımadığımız sakinleriyle görsel olarak tanışma fırsatı veren bu kitap, yazarın kelimeler konusundaki ustalığına resim sanatında da sahip olduğunu gözler önüne seriyor.

 

Tolkien okuru olmak fazlasıyla tatmin ediciyken, onun yarattığı ve bizim sahiplendiğimiz dünyanın doğrudan yaratıcısı tarafından yapılmış resimlerini görebilmek okuyucuları için gerçek bir ayrıcalık.

 

A.S.O